Andy Sipowicz i jego konotacje z Polską. (NYPD Blue)

NYPD Blue to wieloodcinkowy serial przedstawiający perypetie gliniarzy z wydziału śledczego w Nowym Jorku, który był wyświetlany w latach 1993-2005 (również w Polsce). Jego centralną i jedyną postacią, która pojawia się we wszystkich z 261 odcinków jest Andy Sipowicz (Dennis Franz), detektyw polskiego pochodzenia, który za sprawą charakterystycznego wyglądu i niewybrednego zachowania łatwo zapada w pamięci.

Andy Sipowicz i jego codzienny outfit.

Sipowicz to naprawdę niewyględny, ale skuteczny gość. Jest otyłym wąsaczem po 40tce, którego łysina okalana jest potarganym wianuszkiem przepoconych włosów. Jego najczęstszym zestawem odzieżowym jest krawat i koszula z krótkim rękawem. O popularności tej postaci może świadczyć fakt, że jego outfit zapisał się w popkulturze jako strój “na Sipowicza”, a jego postać pojawiła się nawet w animowanym serialu Family Guy.

Kadr z serialu Family Guy / źródło: Wikipedia.com

Już w pilotowym odcinku orientujemy się, że Sipowicz to niezłe ziółko. Epizod przedstawia go jako wieloletniego alkoholika, który przez nałóg zawala robotę i zaniedbuje rodzinę przez co pakuje się w kolejne kłopoty. Jego słabość do alkoholu przybierała na sile gdy nie potrafił poradzić sobie z tragediami jakimi scenarzyści obarczali go przez cały serial (np. morderstwo matki, śmierć syna, rozwód i wiele innych). Mimo iż jest stróżem prawa korzysta z prostytutek i kręci się szemranym towarzystwie co doprowadza do tragedii - zostaje kilkukrotnie postrzelony i zapada w śpiączkę. To wydarzenie wstrząsa nim na tyle, że stopniowo się zmienia, przestaje pić i staje się dobrym gliniarzem (i protagonistą). Z czasem dowiadujemy się też, że wychowywał się w polskim domu z ojcem, alkoholikiem i rasistą wpajającego mu ksenofobiczne postawy, które zostały z nim na dłużej. Uprzedzenia jakie wyniósł z domu wyparł dopiero wtedy gdy zorientował się, ze historie o czarnych opowiadane przez jego ojca były wyssane z palca. Minęło jednak kilka dekad i do tego czasu dał się poznać jako bezwględny rasista i szowinista. Jego postać została nawet nazwana na łamach Boston Phoenix jako “pijany, rasistowski zbir o złotym sercu” (a drunken, racist goon with a heart of gold).

Kadr z serialu / źródło: IMDB.com

Andy Sipowicz nie obnosi się ze swoim pochodzeniem, ale też go nie ukrywa. Sposób w jakim się o nim wypowiada świadczy, że ma do swych korzeni spory dystans gdyż czuje się pełnokrwistym Amerykaninem.

Andy Sipowicz: “I’m a Polack cop!”

Warto też wspomnieć kilka słów o odtwórcy Andy’ego gdyż wydaje się, że obsadzenie go w tej roli nie jest przypadkowe. Dennis Franz urodził się jako Dennis Franz Schlachta i jest potomkiem polskich i niemieckich żydów uciekających z targanej wojnami Europy. Zrezygnował z używania polskiego członu swego nazwiska, aby wtopić się w tłum i mieć większe szanse na powodzenie w świecie filmu.

Kadr z serialu.

Sama postać Sipowicza to jednak nie wszystko. W każdym z 261 odcinków serialu detektywi z wydziału zabójstw rozwiązują kilka spraw, a co za tym idzie mają do czynienia z ponad tysiącem postaci epizodycznych w tym wielu potencjalnych Polaków na co wskazywałyby ich polskobrzmiące nazwiska. Pojawia się ich co najmniej trzydziestu i co ciekawe każdy z nich nosi w sobie ładunek negatywnych cech. Bohaterowie w większości przypadków nie dyskutują o ich narodowości, ale zależność zestawiania polskich nazwisk ze światem przestępczym czy innymi negatywnymi cechami (również wyglądu) nie może być kwestią przypadku, a pośrednim kolportażem złej prasy Polaków rozpylanym przez twórców NYPD Blue. Aby nie wymieniać każdego z nich przytoczę tylko ich część.

Część polskich postaci pojawiających się w serialu.

Stróże prawa o polskich nazwiskach podobnie jak sam Sipowicz również mają swoje za uszami. Najbardziej rozwiniętą rolę miał porucznik Szymański określony jako skrajny rasista, będący zamieszany w strzelaninę podczas której wpakował pięć kul w czarnoskórego nastolatka. Ponadto Ray Pulaski i Ernie Kowalski to gliniarze ściśle powiązani ze światem przestępczym - pierwszy jest peleryną ochronną dla grupy włamywaczy, a drugi wspiera kradzieże samochodów. Jest jeszcze Adrienne Lesniak, pojawiająca się w 35 odcinkach, którą przenosili z posterunku na posterunek za romansowanie w pracy. Najgorszymi występkami, bo morderstwami wykazało się kolejnych pięciu osobników o typowo polskich nazwiskach spośród których najbardziej wyróżnia się Eddie Golota. Nazwisko to było w Stanach wyjątkowo dobrze znane i kojarzone z Polską za sprawą naszego pięściarza Andrzeja Gołoty, który tam mieszkał. Odcinek z Eddy’m Golotą był z resztą wyemitowany zaledwie dwa miesiące po jednej z głośniejszych walk w karierze polskiego boksera - z Lennoxem Lewisem, którą niestety przegrał w pierwszej rundzie. Eddy Golota to młody rzezimieszek, który podczas napadu na bankomat zabił niewinną osobę. Aby wzmóc odrazę do jego postaci przedstawiono go jako "raka społeczeństwa" i brudasa słynącego z faktu, że nigdy nie myje włosów. Mike Zyliński (Żyliński) to włamywacz i morderca, który większość życia spędził za kratami, Adam Zaretzky (Żarecki) to lekarz, który dwadzieścia lat żył na wolności po tym jak zamordował pewną kobietę. Eddie Pisarczyk zatłukł na śmierć swoją żonę kijem bejsbolowym, a Tom Grybowski (Grzybowski) to zwyrodnialec, który zamordował aktorkę filmów dla dorosłych i do tego zgwałcił jej zwłoki. Negatywne emocje wzbudza również Teodor Wisotsky (Wysocki), właściciel sklepu z elektroniką, który przed laty przyczynił się do skazania niewinnej osoby za morderstwo oraz niezrównoważona psychicznie Joyce Novak, która niesłusznie oskarża jednego z detektywów o molestowanie seksualne. Gdy jej próby oskarżenia spełzają na niczym próbuje zadźgać nożem policjantkę. Na szczęście nieskutecznie. Podobny stan umysłu przedstawia Wanda Padzik, która próbuje zastrzelić swojego syna Earla Padzika za korzystanie z usług prostytutek. Ten jednak ma dużo więcej za uszami gdyż jest zamieszany w morderstwo swego szefa. Jest też kiepskim kierowcą i hazardzistą.

Są też polskie ofiary: zamordowane Jessica Dubinsky oraz Kathlyn Dabrowsky (Dąbrowski) z czego ta druga zostaje uduszona przez swojego rodaka Stanleya Superczyńskiego tylko dlatego by nie wyszło na jaw, że jego żona Mildred Superczyński ją okradała będąc jej sprzątaczką. Cała trójka została przedstawiona jako stuprocentowi Polacy. W tej samej sprawie podejrzany był kolejny Polak Richard Manzak opisany jako damski bokser. Życie stracił również Ron Szudarek, który jako rasista padł ofiarą swego pracownika, którego publicznie upokorzył. Ponadto poszkodowany był Bill Podeski oraz Lisa Machurski. Ten pierwszy to upośledzony syn dozorcy, który został niesłusznie oskarżony o gwałt na dziesięcioletniej dziewczynce, a Lisa Machurski dała się oszukać na 2600$ przez swoją naiwność i próżność gdyż uwierzyła, że poprawi swoją urodę za sprawą tajemniczego pudełka. Jak widać zarówno w opisie postaci jak i na zdjęciu powyżej polskie postaci są typowo negatywne, niegodne zaufania i raczej zaniedbane. Bardzo bym się zdziwił gdyby to przypadek szczególnie, że pozytywnych postaci o polsko brzmiących nazwiskach brak.